Sau hành trình hơn ba thập kỷ miệt mài với công tác ngoại giao, ông Tô Việt Châu trở thành biểu tượng đáng trân trọng của ngành nông nghiệp Việt Nam. Sự tử tế trong đối nhân xử thế, sự thẳng thắn trong bảo vệ quan điểm và tinh thần bền bỉ trong mỗi nhiệm vụ đã làm nên một nhân cách lớn, để lại nhiều cảm xúc và lòng biết ơn trong đồng nghiệp, bạn bè quốc tế.
Ngày 1/10, ông Tô Việt Châu, Phó Vụ trưởng Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) chính thức nghỉ hưu sau 35 năm gắn bó với ngành ngoại giao nông nghiệp. Thời khắc chia tay không chỉ là một dấu mốc trong sự nghiệp cá nhân mà còn là dịp để đồng nghiệp và bạn bè quốc tế nhìn lại một chặng đường dài gắn bó của ông với công tác đối ngoại, nơi ông đã góp phần quan trọng tạo nên sự trưởng thành vượt bậc của ngành nông nghiệp và môi trường Việt Nam trên trường quốc tế. Trong những dòng chia sẻ chân tình, nhiều người gọi ông là “nốt nhạc riêng” trong bản hòa ca của Vụ Hợp tác quốc tế, giản dị, đôn hậu, nhưng bền bỉ và âm vang, để lại ấn tượng sâu sắc với tất cả những ai từng một lần được làm việc cùng.
Hơn ba thập kỷ trước, khi Việt Nam còn chập chững bước vào thời kỳ hội nhập quốc tế, công tác ngoại giao nông nghiệp vẫn còn là một lĩnh vực mới mẻ, nhiều thử thách và thiếu thốn cả về nhân lực lẫn kinh nghiệm. Ông Tô Việt Châu đã gắn bó với ngành từ những ngày đầu gian khó ấy, kiên nhẫn đồng hành cùng sự phát triển từng bước của nông nghiệp Việt Nam trên bản đồ thế giới. Ở cương vị công tác, ông tham gia trực tiếp vào các hoạt động hợp tác song phương và đa phương, từ việc đón tiếp hàng chục đoàn công tác quốc tế, tổ chức hội nghị, hội thảo lớn, cho tới tham mưu chính sách, chuẩn bị văn kiện hợp tác, góp phần mở rộng quan hệ hợp tác nông nghiệp của Việt Nam với nhiều quốc gia và tổ chức quốc tế. Trong 6 tháng đầu năm 2025, riêng Vụ Hợp tác quốc tế đã tiếp 22 đoàn ngoại giao, tổ chức 35 sự kiện quốc tế quan trọng, phối hợp với FAO và các đối tác đón 14 Bộ trưởng châu Phi dự diễn đàn OCOP, cũng như khẳng định vai trò của Việt Nam tại các hội nghị lớn như P4G hay G20. Những thành quả đó có sự đóng góp âm thầm nhưng không nhỏ của ông Tô Việt Châu, người luôn bền bỉ trong hậu trường, chuẩn bị từng chi tiết để các sự kiện ngoại giao thành công trọn vẹn.
Ấn tượng ban đầu, là người đàn ông nhỏ nhỏ, có nụ cười hiền hậu, hàm răng to, trắng, đều tăm tắp, hàm rồng, đúng tướng “số làm quan”. Mắt sáng luôn ánh lên nụ cười, lông mày đen nhánh. Giao diện gọn gàng, ngăn nắp, chỉn chu và đôn hậu là thế mạnh của sếp khi tiếp xúc với ai đó lần đầu. Đó là lý do vì sao, các lãnh đạo cấp cao của Bộ luôn nhẹ nhàng và ưu ái với sếp trong các cuộc họp của Vụ mà sếp Châu lên báo cáo.
Vũ Thị Phượng (Tổ Hợp tác đa phương, Vụ Hợp tác quốc tế)
Điều làm đồng nghiệp nể phục không chỉ là năng lực chuyên môn, mà còn là phong cách làm việc của ông. Ông là mẫu người lãnh đạo tử tế và thẳng thắn. Trong công việc, ông luôn giữ nguyên tắc trách nhiệm, không né tránh, không ngại nêu quan điểm và bảo vệ điều đúng đắn đến cùng. Nhưng trong đời thường, ông lại là người hiền hòa, gần gũi, biết lắng nghe và tôn trọng đồng nghiệp. Cách ông khen ngợi hay xin lỗi công khai không chỉ là hành xử văn minh, mà còn là nét đẹp văn hóa lãnh đạo khiến tập thể cảm thấy được khích lệ, được trân trọng. Trong những chuyến công tác, ông luôn quan tâm, san sẻ với cấp dưới, sẵn sàng giúp đỡ từ việc nhỏ nhất như mang đồ, hỗ trợ dịch thuật, chụp ảnh, để mọi người cảm thấy thoải mái, không bị áp lực. Sự giản dị và nhân văn ấy đã tạo nên hình ảnh một người lãnh đạo khác biệt, khiến ai từng làm việc cùng cũng đều dành cho ông sự kính trọng và yêu mến.
Ở góc độ chuyên môn, ông Tô Việt Châu là người góp phần quan trọng vào việc đưa nông nghiệp Việt Nam ra thế giới, khẳng định vị thế quốc gia trong các diễn đàn quốc tế. Từ các cuộc đàm phán thương mại đối ứng với Hoa Kỳ nhằm tháo gỡ rào cản cho ngành gỗ và thủy sản, cho đến việc tham gia xây dựng các báo cáo, đề án mở cửa thị trường nông sản, ông luôn đặt lợi ích chung của ngành và đất nước lên hàng đầu. Đặc biệt, khi xu hướng phát triển nông nghiệp xanh, nông sản phát thải thấp ngày càng trở thành ưu tiên toàn cầu, ông cùng đồng nghiệp đã góp phần thúc đẩy Việt Nam đưa ra những sáng kiến mới, được cộng đồng quốc tế ghi nhận và đánh giá cao. Với sự kiên định và bền bỉ ấy, ông đã trở thành cầu nối giúp nông nghiệp Việt Nam không chỉ hội nhập mà còn khẳng định được vai trò, vị thế trong nỗ lực toàn cầu về an ninh lương thực và phát triển bền vững.
Điều khiến nhiều thế hệ cán bộ trẻ nhớ về ông Tô Việt Châu chính là nhân cách trong sáng và sự nhất quán từ đầu đến cuối sự nghiệp. Sinh ra và lớn lên trong một gia đình trí thức, được đào tạo bài bản cả trong và ngoài nước, ông có nền tảng học vấn vững chắc và tư duy mở. Tuy nhiên, thay vì phô trương, ông chọn cách làm việc điềm đạm, cẩn trọng, tôn trọng tập thể và luôn giữ mình trong sự liêm chính. Trong một môi trường mà áp lực công việc và tính nhạy cảm ngoại giao luôn hiện hữu, sự điềm tĩnh, thẳng thắn và tử tế của ông trở thành tấm gương để đồng nghiệp noi theo.
Nhìn lại hành trình hơn 35 năm ấy, có thể nói ông Tô Việt Châu đã để lại một di sản vô giá cho ngành ngoại giao nông nghiệp: không chỉ là những kết quả, thỏa thuận, văn kiện hợp tác, mà còn là tấm gương về phong cách làm việc và nhân cách con người. Ông không chỉ giúp ngành nông nghiệp Việt Nam tiến bước trong hội nhập, mà còn truyền cảm hứng cho thế hệ kế cận về cách sống, cách làm việc trong một môi trường quốc tế đầy biến động. Với nhiều người, ông là biểu tượng của sự bền bỉ – một người suốt đời gắn bó với nghề; biểu tượng của sự thẳng thắn – dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm; và biểu tượng của sự tử tế – sống trọn vẹn, nhân văn, luôn đặt tình người lên trên lợi ích cá nhân.
Ngày ông nghỉ hưu, nhiều đồng nghiệp không kìm được xúc động. Họ không chỉ chia tay một người lãnh đạo, một đồng nghiệp, mà còn chia tay một người bạn, một người anh lớn, người đã dành cả tuổi trẻ và sự nghiệp để cống hiến cho ngành. Những lời tri ân, những kỷ niệm chân thành đã nói thay tất cả: sự kính trọng, yêu mến và biết ơn mà mọi người dành cho ông. Và dù đã rời nhiệm sở, tên tuổi và những đóng góp của ông vẫn sẽ song hành cùng những bước tiến của ngành nông nghiệp Việt Nam trên con đường hội nhập quốc tế.
Ông Tô Việt Châu – biểu tượng của sự tử tế, thẳng thắn và bền bỉ – đã khép lại một chặng đường sự nghiệp vẻ vang. Nhưng giá trị mà ông để lại sẽ còn tiếp nối, trở thành nền tảng vững chắc để thế hệ trẻ bước tiếp, để ngành nông nghiệp Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế trên trường quốc tế. Với đồng nghiệp và bạn bè quốc tế, hình ảnh ông mãi là một nốt nhạc riêng, ấm áp và sâu lắng trong bản hòa tấu của ngoại giao nông nghiệp Việt Nam, một biểu tượng nhân văn hiếm có mà ngành luôn tự hào.
Phạm Hùng/Việt Nam Hương sắc
