Ở Tân Lạc, Phú Thọ mùa này, những đồi bưởi dọc Quốc lộ 12B nhuộm vàng ánh quả chín.
Vùng Tân Lạc (Hòa Bình cũ, nay thuộc tỉnh Phú Thọ) với hơn 80% diện tích là đồi núi, độ cao trung bình 300–400m, khí hậu mát lành và đất tơi, thoát nước tốt, tạo điều kiện lý tưởng để cây bưởi phát triển. Nhờ chênh lệch nhiệt độ ngày – đêm, quả bưởi nơi đây tích tụ dưỡng chất, tép mọng, vị ngọt thanh và hương thơm dìu dịu, không còn vị the hay đắng.
Từ năm 2010, cây bưởi đỏ đã trở thành cây trồng chủ lực của vùng, giúp nhiều hộ nông dân thay đổi cuộc sống. Năm 2017, thương hiệu “Bưởi đỏ Tân Lạc” được Cục Sở hữu trí tuệ công nhận nhãn hiệu tập thể, đánh dấu bước trưởng thành của sản phẩm địa phương.
Tuy nhiên, vài năm gần đây, lợi nhuận giảm khiến nhiều người nản lòng. Một số hộ bỏ bê vườn bưởi, thậm chí chặt cây để trồng keo, loại cây ngắn ngày nhằm lo kinh tế trước mắt. Nhưng vẫn có những người kiên trì giữ nghề. Ông Dương Tất Tính, Giám đốc Công ty Nông sản Tân Hương, quản lý hơn 4,6ha bưởi trong vùng sản xuất tập trung 45ha, vẫn tin vào giá trị lâu dài của cây trồng bản địa.
“Đầu tư mỗi cây một triệu đồng, cộng thêm vài trăm nghìn tiền chăm sóc, vẫn có lãi nếu làm đúng kỹ thuật. Quan trọng là kiên trì, không chạy theo lợi trước mắt”, ông Tính chia sẻ. Năm nay, dù thị trường khó khăn, ông vẫn dự kiến xuất khẩu khoảng 20 tấn bưởi, tương đương 20.000 quả.
Cùng với kinh nghiệm, khoa học cũng góp phần giữ nghề. Chị Vũ Thị Oanh, Giám đốc Hợp tác xã Dịch vụ tổng hợp và phát triển nông thôn Bình Minh (xóm Tân Tiến, xã Tân Lạc), cho biết việc chuyển từ canh tác truyền thống sang quy trình sản xuất sạch, chuẩn GlobalGAP là tất yếu để duy trì giống bưởi lâu đời. Quy trình này đòi hỏi ghi chép chi tiết từng lần bón phân, phun thuốc, chọn giống đúng tiêu chuẩn, cấm sử dụng hóa chất độc hại.
Nhờ nỗ lực này, Hợp tác xã hiện có 35ha bưởi đạt chuẩn GlobalGAP, 20ha đạt OCOP 3 sao. Sản phẩm bưởi đã xuất ngoại từ năm 2021 và lô bưởi đỏ Tân Lạc đầu tiên cập bến thị trường Anh năm 2022, đánh dấu bước ngoặt đưa đặc sản vùng cao ra thế giới.
Quả bưởi đỏ Tân Lạc chín vàng óng, múi hồng đỏ trong veo, tép mọng nước, vị ngọt thanh mát, mỗi quả nặng 0,7–1,5kg. Đây không chỉ là đặc sản, mà còn là niềm tự hào của người nông dân Mường Bi. “Con đường sản xuất tử tế có thể chậm, nhưng là con đường duy nhất để đi xa”, chị Oanh nhấn mạnh.
Mặc dù “thời hoàng kim” đã qua, những người giữ bưởi vẫn kiên trì với nghề. Khi họ còn niềm tin vào đất, vào giống cây của cha ông, hình ảnh bưởi đỏ Tân Lạc sẽ không chỉ lan tỏa trên các vườn đồi vùng cao, mà còn xuất hiện trên kệ hàng xa xôi nơi trời Âu.
Việt Anh/Việt Nam Hương Sắc
Link nguồn: https://tapchivietnamhuongsac.vn/qua-ngot-mong-nuoc-o-phu-tho-chinh-phuc-thi-truong-quoc-te-3947.html
